دربارهٔ سیمرغنامه

چرا سیمرغنامه؟

آینده‌ٔ یک رود در سرچشمه‌ٔ آن است. آینده‌ٔ ما ایرانیان در گرو بارور کردن سرچشمه‌‌های آگاهی به گذشته‌ٔ ماست. می‌خواهیم به خاطر بیاوریم که بوده‌ایم و چه کرده‌ایم. سهم ایرانیان در شکوفایی فرهنگ جهان چه بوده است؟ نیاکان ما در طول تاریخ چگونه جهان را زیباتر کرده‌اند؟ چه خیال و خاطره‌ای ما را طی چند هزار سال در این سرزمین دور هم نگه داشته است؟ ما در پی پاسخ به این پرسش‌ها هستیم. بندهای زیر کاستی‌هایی است که ضرورت کار سیمرغنامه را نشان می‌دهد:

۱
پراکندگی آثار: آثار تاریخی ایران در سرتاسر جهان پراکنده‌اند و بررسی آنها در کنار هم برای درک روابط و نسبت‌هایشان دشوار است.
۲
در دسترس نبودن آثار: بسیاری از آثار ایران در موزه‌های خصوصی نگهداری می‌شوند و به‌ندرت در معرض دید عموم قرار می‌گیرند. آثار موزه‌های غیرآنلاین هم در دسترس همگان نیستند.
۳
فقدان دسته‌بندی آثار: ساز و کار مؤثری برای دسته‌بندی انبوه آثار هنر ایران وجود ندارد. و این مانع شناخت و بررسی انواع هنرهای ایران و ویژگی‌های آن‌هاست.
۴
فراموشی میراث هنری: بسیاری از ایرانیان با هنر ایران غریبه‌اند. حافظه‌ٔ هنری، تصویری، فرهنگی ایران معاصر از گنجینه‌ٔ هنر ایران محروم است و مهارت‌ها و فنون کهن هنر ایران رو به فراموشی است.
۵
نابودی و قاچاق آثار: به سبب ضعف تمهیدات حفاظتی، بسیاری از آثار هنر ایران در حال نابودی یا در معرض خطر قاچاق هستند.
۶
جعل هویت آثار: کم‌کاری در معرفی آثار ایران زمینه‌ساز جعل اصالت و سابقه‌ٔ آن‌ها و سوء‌استفاده‌های سیاسی شده است. ادعای کشورهای هم‌جوار در تملک مادی و معنوی این آثار شاهد گویایی بر این وضعیت است.
۷
تکه‌تکه‌ شدن ایران فرهنگی: غفلت از اشتراکات هنری در گسترهٔ ایران فرهنگی، سبب نادیده ماندن پیوند‌های اقوام و ملت‌های این سرزمین تاریخی شده‌ است.
۸
کمبود اطلاعات: در موزه‌های خارجی، غالباً اطلاعات کافی و مناسب درباره‌ٔ آثار ایران عرضه نمی‌شود و این خود از موانع پژوهش درباره‌ٔ این آثار است.
۹
فقر تاریخ‌نگاری هنر ایران: تاریخ فرهنگ و هنر ایران به سبب در دسترس نبودن شواهد مادی یا غفلت از آنها کم‌مایه و فقیر است.

امروز، دستاوردهای نياکان‌مان را پامال زمان می‌بينيم. به هر سو که نگاه می‌کنیم، اخبار ویرانی آثار هنر و معماری، فراموشی مهارت‌ها و فنون یگانه، و غارت گنجینه‌های تاریخی‌ست. تجربۀ خُسران و از دست دادن مداوم به صورت بخش عادی از زندگی روزمره‌ٔ ما در آمده است. ما در احوالات امروز شباهت‌های بسيار با تنگناهای تعيين‌کننده‌ٔ تاريخمان می‌يابيم، از قرن دوم و سوم هجری که در آن نهضت بزرگ ترجمه معنای کهن را در قالب زبان نو ريخت و جان بخشید، تا نهضت فرهنگی قرن چهارم که به جنگ فراموشی رفت و ایرانی بودن را احیا کرد، و…

معتقديم امروز نوبت ماست.

رؤیای سیمرغنامه

  • شناساندن فرهنگ و هنر ایران به ایرانیان و جهانیان
  • برقراری پیوند دوباره‌‌ میان تکه‌های پراکنده‌شده‌ٔ ایران فرهنگی
  • ایجاد بستری برای هم‌افزایی بین نهادهای هنر و فرهنگ ایران

سيمرغنامه می‌کوشد آثار فرهنگی و هنری ایران‌زمین را، که در موزه‌ها و کتابخانه‌های مختلف جهان و مجموعه‌های شخصی پراکنده‌ است، در چارچوب یک گنجینۀ جامع مجازی در دسترس محققان و علاقمندان قرار دهد. به سخن دیگر، سیمرغنامه می‌کوشد پاره‌های فرهنگی جهان ایرانی را در کنار هم قرار دهد، پیوندهایشان را با یکدیگر آشکار کند، و تصویری از کلیت ایران فرهنگی پیش چشم آورد. می‌کوشد میان گروه‌های مختلفی که در حوزه‌های فرهنگ و هنر ایران پژوهش می‌کنند یا دوستدار فرهنگ ایران هستند، پیوند برقرار کند، با آنها همکاری کند، و بستری برای تسهیل انتشار نظرات متنوع و متکثر باشد تا از این طریق مقدمات شکل‌گیری نهادی فراگیر برای فرهنگ ایران را مهیا کند.

روش ما

  • اشکال مختلف فرهنگ و هنر ایران را در کنار هم گردآوری می‌کنیم؛ از آثار معماری تا اشیا و آثار هنری و کتاب‌ها و نسخ خطی، در سراسر تاریخ دیرپای این سرزمین (تا پایان زمان قاجاریان).
  • آثار را در شبکه‌ای منسجم، در پیوند با یکدیگر، می‌نشانیم و روابط و نسبت‌هایشان را با هم آشکار می‌کنیم.
  • با نگاهی درون‌فرهنگی به فهم و دسته‌بندی آثار می‌پردازیم؛ از این طریق ویژگی‌های مغفولشان را درمی‌یابیم و اطلاعات موجود از هر اثر را بسط می‌دهیم و تعمیق می‌کنیم.
  • تلاش می‌کنیم از دل شبکه‌‌ٔ روابط فراهم‌آمده میان آثار، روایتی نو از تاریخ و معنای هنر ایران به دست دهیم.

تا امروز چه کرده‌ايم؟

ساخت محصول دیجیتال

«۱۸٫۰۰۰ اثر» «۱۲ منبع»

تدوین دیباچه‌ای بر تاریخ فرهنگ و هنر ایران

۳۵۰ صفحه مطلب در ۱۱ مقاله، ۱۱ درسگفتار با عنوان دیباچه‌ای بر تاریخ فرهنگ و هنر ایران در شماره‌های اخير فصلنامه‌ٔ حرفه: هنرمند منتشر شده است. فراهم آوردن آن را مرهون دانش و همياری آرياسپ دادبه، يکی از نظريه‌­پردازان تاريخ فرهنگی ايران، هستیم.

بستری برای متخصصان

گفتارها و یادداشت‌هایی از پژوهشگران هنر و فرهنگ ایران در اینستاگرام و پادکست سیمرغنامه منتشر‌ شده‌ است. الناز نجفی، بهنام ابوترابیان، مهری بهفر، و کاوه منصوری از جمله این پژوهشگران‌اند.

سی‌مرغ‌ شمایید

سیمرغنامه، مستقل، غير دولتی، عام‌المنفعه، و ناسودبر است و مالک آن همۀ مردمانی هستند که در دل فرهنگ ایرانی بالیده‌اند و در پروردن آن مشارکت داشته‌اند.

شما چه کمکی به ما می‌کنید؟

تو مگو همه به جنگ‌اند و ز صلح من چه آید؟تو یکی نه‌ای، هزاری، تو چراغ خود برافروز

  • کار داوطلبانه
  • حمایت مالی
  • به‌اشتراک‌گذاری مجموعه‌ٔ آثار

سيمرغنامه بر سنت ايرانی وقف و کار داوطلبانه استوار است و فقط در اين صورت تداوم خواهد يافت. بسیاری از مهم‌ترین نهادها و بناهای عام‌المنفعه، در طول تاریخ ایران، از همین طریق بالیده و دوام یافته‌اند. قنات‌ها و آب‌انبارها به مدد همین سنتِ سخاوت در جای‌جای این سرزمین تشنه حفر و برپا شده و با همین پشتوانه‌ٔ مردمی در گذر زمان نگهداری شده و در طی نسل‌ها ضامن زندگی و مایه‌ٔ آبادانی بوده است. عجيب نيست که بعد از مدتی کار روی سيمرغنامه، متوجه شديم ما هم در ادامه و بر آن مسير کهنی قدم می‌زنيم که نياکان‌مان ساخته‌اند؛ و به شباهت دلنشين اين پروژه با حفر قنات و ساخت آب انبار پی برديم. آبی و نوری از دل تاريخ به ما رسيده است، آن را هدايت و شبکه‌بندی و لايروبی و انبار می‌کنيم، برای بهره‌مندی عموم و به يادگار برای آيندگان.

ما از شما دوست‌داران فرهنگ و هنر ایران، که در اين احساس وظيفه‌ٔ تاريخی با ما شريک هستید و اهمیت حفاظت از این میراث و انتقال آن به نسل‌های بعدی را می‌شناسید، دعوت می‌کنیم تا در این مسیر همراهمان باشید. همراهی با سیمرغنامه از طریق حمایت مالی، به‌اشتراک‌گذاری مجموعه‌ٔ آثار فرهنگ و هنر ایران، و کار داوطلبانه‌ امکان‌پذیر است. ما مشتاق همکاری با همه‌ٔ مؤسسات و نهاد‌های مرتبط با فرهنگ و هنر ایران، ایران‌شناسان، پژوهشگران رشته‌های هنری، مجموعه‌داران و صاحبان مجموعه‌های آثار هنر ایران، متخصصان فناوری اطلاعات و محصول دیجیتال، برنامه‌نویسان، هنرجویان، و … هستیم.

حمایت‌های مالی صرف توسعه‌ٔ محصول، کار پژوهشی، تکميل آرشيو تصويری، و انتشار محتواهای مرتبط با پروژه می‌شود و گزارش هزينه‌ها و فعاليت‌ها به طور سالانه برای حاميان آن ارسال خواهد شد. دست ياری شما را به گرمی می‌فشاريم و به فردای روشن‌تری که با تلاش‌های امروزمان ساخته خواهد شد سخت اميدواریم. شما می‌توانید از طریق این نشانی با ما در تماس باشید:

info@simurghnameh.com

حامیان مالی

صابر ابر
بهادر ادب
هاشم افسریان
ثمیلا امیرابراهیمی
سهراب پورناظری
کافه تهرون
امیر جدیدی
آرش جوینده
محمد جمالی‌ کاظمینی
آرشیا چراغچی
ثریا حبیبی
مهران حسین‌نیا
رضا دژاگاه
رادمان ربیعی
مهسا زمانیان
هما شجاعی
مونا شکرریز
پگاه شهیدی‌وجد
هما شیوا
زهرا عبدی
امیر عربزاده جمالی
زهره عربزاده جمالی
مینا غازیانی
فریار فاطمی
زهرا فتوح‌نژاد
نرجس قاسمی
فریبرز کیهانفر
محمد مجیدی
مُحِق
نوید محمدزاده
گروه معماران باهم
مریم مقیسه
الهام ملک‌افشار
صبا منوچهری
نسیبه موسوی‌ ایرانی
مارال میرزایی
کارخانهٔ نشیمن
هرمز همتیان

داوطلبان گذشته تا امروز

امیررضا آزاده
بهنام ابوترابیان
هدا اربابی
سمن‌ناز اژدری
ایمان افسریان
سارا افسریان
سبحان افسریان
صحرا امجدیان
پگاه بهادر
مهری بهفر
شیوا جلیلی
مهران حسینی‌نیا
آنی خاچیکیان
آریاسپ دادبه
سیامک دهبد
محمد رازقی
علی رفیع
علیرضا ساعی
استودیو شیزارو
زهرا صالحی
آناهیتا فرشچی
ریحانه فرنقی‌زاد
امیرعلی گلبن
سبا لعل‌ محمدی
مهرنوش محبی
شعله محلوجی
سحر عابدینی مغانکی
کیمیا ملکی
مجتبی مهرعلی
فاطمه موحدنژاد
الناز نجفی
نیکا نظری
شبنم نکونام
بابک ونداد

همکاران امروز

پژوهش و سازماندهی
اطلاعات آثار:

نگار شریعت‌نیا
نیلوفر لاری
مهنام نجفی
زهره محمدی
سپیده احمدخانی
سمیرا مختاری
سحر هاشمیان
دینا درخشنده

فنی:

مهدی اطاعتی
بابک ونداد

تألیف تاریخ فرهنگ و هنر:

آریاسپ دادبه
هدا اربابی

اجرایی:

سمن‌ناز اژدری

مدیریت و محصول:

مهرنوش محبی
ایمان افسریان
شهرزاد میربها
امیررضا آزاده